Μία από τις τραγικές ιστορίες της Ανταλλαγής: Εμινέ Κιουτσούκ (Βασιλική Καλογιαννίδου)

Η ιστορία της, όσο τραγική κι αν είναι, δεν είναι καθόλου πρωτότυπη. Εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, είναι οι παρόμοιες ιστορίες που ξεχάστηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Ιστορίες ανθρώπων που μέσα στον πανικό της Ανταλλαγής δεν κατόρθωσαν για τον ένα ή τον άλλο λόγο να ακολουθήσουν τους δικούς τους ανθρώπους στην Ελλάδα και έμειναν πίσω. Τη δημοσιεύουμε με την προσδοκία ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες, ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ η τραγικότητα μιας γενιάς, που είδε τα καλύτερά της χρόνια να συνθλίβονται κάτω από το βάρος του Ξεριζωμού.

Το όνομά της ήταν Βασιλική Καλογιαννίδου. Γεννήθηκε στη Βόνα μια όμορφη παραλιακή κωμόπολη της ευρύτερης περιοχής των Κοτυώρων (Ορντούς). Ο πατέρας της Ανδρέας είχε επτά παιδιά. Όταν οι Τούρκοι εξόρισαν τον ελληνικό πληθυσμό της Βόνας, η Βασιλική, απροστάτευτη καθώς ο πατέρας και ο μεγαλύτερος αδερφός της Νικόλαος είχαν ξενιτευτεί στη Ρωσία, ακολούθησε τους υπόλοιπους συγχωριανούς της στην εξορία και μετά από πολλές περιπέτειες βρέθηκε σε ένα ορφανοτροφείο στο Γκιολέχισαρ. Όμορφη καθώς ήταν προκάλεσε το ενδιαφέρον ενός Τούρκου χωροφύλακα, ο οποίος αποφάσισε να την παντρευτεί. Παρουσιάστηκε λοιπόν στη διεύθυνση του ορφανοτροφείου και δήλωσε ότι τον στέλνει η οικογένειά της για να την παραλάβει και να τη μεταφέρει στο πλοίο, όπου την περιμένουν προκειμένου να αναχωρήσουν για την Ελλάδα. Έτσι η νεαρή Βασιλική παρέμεινε για πάντα στην Τουρκία, χωρίς καμία δυνατότητα επικοινωνίας με την οικογένειά της, που εγκαταστάθηκε στο Καλοχώρι Σιδηροκάστρου.

Γύρω στα μέσα της δεκαετία του 1950 βρέθηκε τυχαία σε ένα τουρκικό σπίτι, ο ιδιοκτήτης του οποίου είχε διατηρήσει αλληλογραφία με τους παλιούς Έλληνες γείτονές του. Η Βασιλική του αφηγήθηκε την ιστορία της κι εκείνος ενημέρωσε κάποιους συγχωριανούς της στην Κατερίνη, οι οποίοι με τη σειρά τους ενημέρωσαν τους δικούς της. Άρχισε να έχει αλληλογραφία με τον αδερφό της Νικόλαο. Το 1958 κατόρθωσε να έρθει στην Ελλάδα όπου ξαναβρήκε τους συγγενείς της, όχι όμως και τον αδερφό της, που είχε πεθάνει ένα περίπου χρόνο πριν περιμένοντάς την. Αφού παρέμεινε για μερικούς μήνες και επισκέφθηκε τους συγγενείς της σε διάφορα χωριά της Μακεδονίας όπου είχαν εγκατασταθεί πρόσφυγες από τη Βόνα, επέστρεψε στην Τουρκία και λίγους μήνες μετά πέθανε.